Reveil

Onderstaande tekst werd in verkorte vorm opgenomen als ingezonden brief in NRC Handelsblad van donderdag 1 juli 1999 en was een reactie op het artikel 'Het is hoog tijd voor een cultureel reveil' van Herman Franke (16 juni 1999; zie afbeeldingen onderaan deze pagina)
Herman Franke heeft me in de war gebracht. Het gebeurt me maar zelden dat ik iets lees waar ik het voor misschien wel 90% mee eens ben en waar ik toch een verschrikkelijke smaak van in mijn mond krijg.

Net als Herman Franke heb ik mijn ernstige twijfels bij Rick van der Ploegs typisch sociaal-democratische houding van “nivelleren altijd goed, nivelleren coûte que coûte” en de al even sociaal-democratische angst voor het versleten spook van ‘De Tweedeling’ (stel je voor: allochtonen, jongeren en buitenlui tegenover … ja wie eigenlijk?) Ook in het bekende verhaal over het dalend cultuurgoed steekt wat mij betreft veel waars. En ten slotte was ook ik destijds (maar dat is al weer lang geleden) geschokt toen ik, net gearriveerd aan de Universiteit, moest constateren dat de meeste wetenschappelijk medewerkers en studenten voor EK en WK aan de buis gekluisterd zaten – toen al !

Maar in tegenstelling tot Herman Franke vind ik ‘amusement’, ‘massacultuur’ en ‘commercieel’ niet a priori vieze woorden en hangt het maar net van mijn bui af of ik de nieuwste Baantjer of de nieuwste Rosenboom koop. Veel van wat tegenwoordig doorgaat voor filosofie, vind ik inderdaad onbegrijpelijke prietpraat van wereldvreemde academici en de meeste moderne beeldende kunst vind ik eenvoudig niet te pruimen (en eigenlijk alleen nog dragelijk als ik zeker weet dat de kunst in kwestie tot stand gekomen is zonder een stuiver gemeenschapsgeld!). Dat alles maakt me voor de heer Franke vast en zeker tot een trainingspakdragende proleet, een werkman op de steiger, een gemankeerde LBO-er … Hij zegt: cultuurbarbaar, ik noem het: eigen smaak, karakter.

Ik zou het op mijn beurt niet wagen hem uit te maken voor een “arrogante, elitaire klootzak”.
Wel voor een typische zwart-wit-denker. De wereld zit namelijk lang niet zo simpel in elkaar als hij wil doen voorkomen, zelfs Nederland niet. Neem mij nou nog maar even. Net als Franke ben ik geen liefhebber van songfestivals en voetbal, laat staan van de voor diepzinnig versleten aforismen van Halfgod Cruyff. Ook ik ril van Veronica en het Theater van de Lach, van films van het type Pretty Woman en van musici van het type André Rieu. Ik heb inmiddels weliswaar een flinke buik ontwikkeld, maar je zult me toch nooit in een kroeg pijltjes zien gooien. Ik ga wel eens naar een toneelstuk en een opera, maar - ik geef het toe - een balletvoorstelling heb ik nog nooit met open ogen uitgezeten. Ik lees wel eens een boek (zij het dat ik nog nooit iets heb gelezen van HF!) en ik weet zelfs van wie “oote, oote, oote boe” is. Ik kan zowel Multatuli waarderen als soms ook Multilul (ook VPRO overigens!). En geloof me: ik ben de regel. De uitzonderingen zijn, godzijdank, de Grachtengordelprofeten en de Hogepriesters van de Hochkultur zoals HF, maar ook de Ungebildeter Untermensch, de analfabete voetbal-hooligan die zinloos geweld als enige hobby heeft …

Ik zeg niet dat zulke extremen niet bestaan. Dat valt helaas niet te ontkennen. Maar het is mijn stellige overtuiging dat ze nog altijd verre in de minderheid zijn. Misschien zijn ze wel net zo zeldzaam als die zielige van de Cultuur-met-een-grote-C verstoken allochtone jongeren uit de Provincie van Rick van der Ploeg. Evenals onze Staatssecretaris van Cultuur strijdt HF tegen windmolens en dat doet hij op een akelige manier. Cultureel Reveil … Brrrrr.




Klik op de afbeeldingen voor vergroting