Why?

U luistert vast weleens naar Engels of Globish sprekende ‘millennials’ in de media. En misschien converseert u af en toe ook met jonge of middelbare buitenlanders, beroepshalve of in een informele context. Dan is u zonder twijfel één van de neuroses van onze jaren opgevallen: ieder betoog, iedere ‘alinea’, ja in voorkomende gevallen zelfs iedere zin begint met hetzelfde betekenisloze tweeletterige microkreetje - een zinledige opmaat tot hetgeen men van plan is met de wereld te delen. Britten, Amerikanen, Canadezen, Australiërs etc. etc. maken zich er schuldig aan, maar ook onder niet-moedertaalsprekers komt het veel voor. Why?

Vroeger had het woord in kwestie wel degelijk een betekenis en een even onmiskenbare als onmisbare discursieve functie. Maar anno ‘twenny eighteen’ is het meestal  niet meer dan een soort orale ringtone die aangeeft dat er informatie op komst is, een ergerlijk uitblazen van loze lucht, die de spreker weliswaar een paar seconden extra bedenktijd verschaft maar zelden uitmondt in iets interessants. En die mij - eerlijk is eerlijk - tot razernij drijft!

Toen ik jong was, had je in het Nederlands precies hetzelfde geluidje (never mind the spelling). Het was destijds juist veel minder populair onder de jeugd dan onder landgenoten op leeftijd en het kondigde ook niets aan maar rondde veeleer iets af. Als er na het slaken - eigenlijk vaker kreunen - van deze verbale tic al iets begon, dan was het een rustperiode. Het ritueel moest vooral tevredenheid uitdrukken en leek het meest op zijn plaats na een zojuist beëindigde inspanning of periode van diepe concentratie.

Maar het bestaat nog steeds, hoor. Als u het leuk vindt om het eens in het wild te horen, breng dan een dagje door in bus, tram of metro: vroeg of laat strijkt er een autochtone zestigplusser of -plusster naast u neer met een ongemakkelijke verzameling boodschappentassen. Nog vóór zijn of haar belegen achterwerk goed en wel in contact is gekomen met het kunstleder der HTM, RET of GVB, wordt de magische klank eruit geperst - daar kun je vergif op innemen! Ook kroegen en terrasjes rond koffietijd vormen een vruchtbaar jachtgebied voor de amateur-antropoloog die besloten heeft deze minuscule bezweringsformule nader te onderzoeken; in die omgeving wordt het gewraakte slappe stoplapje doorgaans gevolgd door: “… en nou een lekker bakkie!”  

Nederlanders, van welke leeftijd dan ook, ik leg het nog één keer uit: hier heeft God het eenvoudige doch respectabele synoniem van ‘aldus’ en ‘op deze wijze’ waar het in voorliggende bespiegeling om draait, niet voor bedoeld!! Als al die valse dampen er per se van boven uit moeten, steun dan maar “hè, hè” of “pfffff ….”. Maar wanneer iemand bijvoorbeeld vraagt: “Hoe heeft Hans Brinker het land gered?”, strompel dan naar de dichtstbijzijnde dijk, steek er een vinger in en roep fier en luidkeels: “Zo! En niet anders…”        

En tot slot -  het is mijn moedertaal niet maar who gives a  * ? -  voor de hele Anglosphere plus de rest van de planeet:

“I don’t like Donald Trump, so I didn’t vote for him.”  👍

 “It looks like rain, so you’d better take an umbrella with you” 👍

“So I suffer from cerebral softening, so I have developed this obsessive propensity to start each and every sentence with the same little word  …”   👎👍