Blok

Commissievoorzitter Blok in 2004: “de integratie van veel allochtonen is geheel of gedeeltelijk geslaagd (…) een prestatie van formaat.” (Ik herinner me dat ik destijds meteen dacht: veel? geheel of gedeeltelijk? percentages alstublieft!)

Minister Blok in 2018: “Noem mij een voorbeeld van een multi-etnische of multiculturele samenleving waar de oorspronkelijk bevolking nog woont (…) en waar een vreedzaam samenlevingsverband is. Ik ken hem niet. (…) Je loopt vrij snel tegen de grenzen aan van wat een samenleving kan hebben (…) Als je in Benoordenhout woont, is het hartstikke leuk om op zondag naar de Turkse bakker te gaan (…) maar als je er middenin woont, heb je er enorm last van.”

Verder zei Blok nog het een en ander over Suriname en Oost-Europa, waaruit vooral bleek dat de chef der diplomaten zelf gebaat zou zijn bij deelname aan het legendarische ‘BuZa-klasje’. Wat niet wegneemt dat Suriname natuurlijk weinig heeft om trots op te zijn waar het gaat om democratie en rechtsstaat, en dat zowel onze regering als 'Brussel' zich inderdaad schuldig maakt aan illusiepolitiek wat betreft de opname van asielzoekers in voormalige Oostbloklanden.  

Je zou zo zoetjesaan gaan vermoeden dat ze bij de VVD een PZ-probleempje hebben (Opstelten, Teeven, Zijlstra, Keizer, Blok …)

In tegenstelling tot de minister denk ik dat het wel degelijk mogelijk is dat mensen met verschillende culturele en religieuze achtergronden binnen één land vreedzaam samenleven, ook zonder dat de oorspronkelijke bevolking van het gebied in kwestie is uitgeroeid. In sommige gevallen (laten we dicht bij huis blijven: Nederland tijdens de verzuiling) is het zelfs tamelijk lastig om te bepalen wie die ‘oorspronkelijke’ bevolking eigenlijk was (katholieke Nederlanders?). Maar op één punt heeft Blok gelijk: makkelijk is zulk harmonieus samenleven zelden! Het komt de mens bepaald niet aanwaaien en er zijn inderdaad grenzen aan wat een ‘ontvangende maatschappij’ kan hebben. En dat heeft beslist te maken met onze evolutionaire geschiedenis.  Het is aannemelijk dat mensachtigen van de circa 2.500.000 jaar dat zij op aarde rondslingeren, -springen, -sluipen en
-lopen, dat pas zo’n kleine 10.000 jaar doen in leefgemeenschappen groter dan enkele tientallen of honderden (dat is 0,4% - zie ook mijn recente blokartikel, pardon: blogartikel ‘Vlag’). Je kan het leuk vinden of niet - en je kan de gevolgen ervan gelukkig op allerlei manieren beheersen - maar een zekere mate van ‘zij-versus-ons-denken’ maakt deel uit van de aard van het beestje dat wij nu eenmaal zijn. Het is mijn stellige overtuiging dat een gemeenschappelijke taal enorm kan helpen bij het proces van integratie/assimilatie (voorbeeld: de VS) en dat hetzelfde geldt voor een gemeenschappelijk ideaal (opnieuw: de VS, the American Dream). Evenzeer geloof ik dat het zaak is op nuchtere wijze na te denken over hoeveel nieuwkomers een bestaande natie aankan per jaar of per decennium - zeker bij ontstentenis van zo’n taal en ideaal, en zeker in kleine landen.           

Een kwart eeuw geleden was het Frits Bolkestein, ook VVD, die het aandurfde om aandacht te vragen voor de schaduwzijden van de multiculturele samenleving en hardop te spreken over grenzen aan de immigratie. De welbespraakte Bolkestein koos zijn woorden aanmerkelijk zorgvuldiger dan Blok. Hij hoefde dan ook niet na één dag zijn verontschuldigingen aan te bieden. Maar dat kon niet verhinderen dat hij werd uitgemaakt voor alles wat vies en voos is. Intussen hebben Europese politici van formaat, zoals Merkel, Cameron en Sarkozy, zich op soortgelijke wijze uitgelaten over deze problematiek. Dat er in de grootste regeringspartij van ons land nog altijd over wordt gesproken en nagedacht, en dat de meningen uiteenlopen, hoeft niet verbazen. Het wachten is op iemand die verder kan gaan in de voetsporen van Bolkestein, al was het maar om minder genuanceerde individuen en groeperingen de wind uit de zeilen te nemen. Die iemand heet niet Stef Blok - en ook niet Mark Rutte trouwens.